ချာလီချက်ပလင်ရိုက်ကူးခဲ့တဲ့ဟစ်တလာဇာတ်ကား

UnicodeGreatDictatorဆိုတာကတော့(၁၉၄၀)ခုနှစ်ထုတ်အမေရိကန်နိုင်ငံရေးဟာသဇာတ်မြူးရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကြီးဖြစ်ပြီးကမ္ဘာနိုင်ငံရေးကိုလှောင်ပြောင်ထားတဲ့ကမ္ဘာကျော်ဇာတ်ကားတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ယင်းဇာတ်ကားရဲ့ဇာတ်လမ်း၊ဇာတ်ညွှန်း၊ဒါရိုက်တာ၊အဓိကသရုပ်ဆောင်အဖြစ်ပါဝင်ခဲ့သူကနာမည်ကျော်ဟာသပညာရှင်ချာလီချက်ပလင်ဖြစ်ပြီးယင်းဇာတ်ကားမှာတော့ချာလီကိုပုံမှန်တွေ့နေကျဟာသဇာတ်ရုပ်နဲ့နာဇီခေါင်းဆောင်ဟစ်တလာနေရာကနေပါဝင်သရုပ်ဆောင်ထားတာကိုတွေ့ရပါမယ်။ဒါအပြင်ယင်းဇာတ်ကားဟာယင်းကာလကအသံတိတ်ရုပ်ရှင်တွေသာခေတ်စားနေတဲ့ဟောလီးဝုဒ်လောကကိုထိုးဖောက်တဲ့သံစုံရုပ်ရှင်ဖြစ်ပြီးချာလီချက်ပလင်အတွက်လည်းပထမဆုံးသောမူရင်းအသံနဲ့သရုပ်ဆောင်တဲ့ရုပ်ရှင်အဖြစ်လည်းဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။GreatDictatorဟာရိုက်ကူစဉ်ကအမေရိကန်ဒေါ်လာ(၂)သန်း(ယခုချိန်နဲ့တွက်မယ်ဆိုရင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ၃၆သန်း)ကုန်ကျခဲ့ပြီးပြန်လည်ပြသရာမှာတော့အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၅)သန်း(ယနေ့ခေတ်ဆိုရင်၈၉သန်းကျော်လောက်)ပြန်လည်ရရှိခဲ့တာကြောင့်စီးပွားရေးအရရောအနုပညာအရပါအောင်မြင်တယ်လို့ဆိုရပါမယ်။ဒီနေရာမှာမျှဝေပေးချင်ကတော့ကမ္ဘာကျော်GreatDictatorဇာတ်ကားကြီးရဲ့စိတ်ဝင်စားရာအကြောင်းအရာတွေဖြစ်ပါတယ်။GreatDictatorဟာဟစ်တလာ၊မူဆိုလီနီလိုဖက်ဆစ်နဲ့နာဇီခေါင်းဆောင်တွေရဲ့အငြင်းပွားစရာဇာတ်လမ်းတွေကိုအကျဉ်းချုပ်ရိုက်ကူးတင်ပြထားတာဖြစ်ပြီးဂျာမနီနဲ့အီတလီအာဏာပိုင်တွေအတွက်တော့ဒေါသထွက်စရာနိုင်ငံရေးလှုံဆော်မှုအဖြစ်သတ်မှတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ထူးခြားတာကတော့GreatDictatorကိုထုတ်လွှင့်လိုက်ချိန်ကတော့အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ဂျာနီနိုင်ငံရဲ့ဆက်ဆံရေးဟာငြိမ်းချမ်းနေဆဲကာလမှာဖြစ်ပါတယ်။GreatDictatorဟာပရိတ်သတ်တွေရဲ့အားပေးမှုကိုစံချိန်တင်ရခဲ့တဲ့ဇာတ်ကားဖြစ်တဲ့အပြင်ဇာတ်ကားရဲ့ဒါရိုက်တာ၊ဇာတ်ညွှန်း၊တေးဂီတပိုင်းသာမကအဓိကသရုပ်ဆောင်အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့တဲ့ချာလီချက်ပလင်အတွက်လည်းရိုက်ခဲ့သမျှကားတွေအထဲမှာဝင်ငွေပိုင်းအရအအောင်မြင်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။(၁၉၉၇)ခုနှစ်မှာတော့GreatDictatorဇာတ်ကားဟာဝါရှင်တန်ဒီစီမှာရှိတဲ့LibraryofCongressကနေအမေရိကန်အမျိုးသားရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရဲ့အမွေအနှစ်ဇာတ်ကားအဖြစ်ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။GreatDictatorဟာထုတ်လုပ်ရေးဆု၊အကောင်းဆုံးသရုပ်ဆောင်ဆု၊ဇာတ်ညွှန်းဆု၊ဇာတ်ပို့သရုပ်ဆောင်ဆုနဲ့တေးဂီတဆုတွေအတွက်အမေရိကန်ရုပ်ရှင်လောကရဲ့အော်စကာမှာ(၅)နေရာအထိဇကာတင်စာရင်းမှာရွေးချယ်ခြင်းခံခဲ့ရပါတယ်။(၁၉၆၄)မှာထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ချာလီချက်ပလင်ရဲ့ကိုယ်ရေးအတ္ထုပ္ပတ္တိစာအုပ်မှာဆိုရင်သူအနေနဲ့နာဇီဝါဒရဲ့ဆိုးယုတ်မှုတွေကိုလက်တွေ့သိရှိမယ်ဆိုရင်သူတို့ရဲ့မှတ်တမ်းကိုပုံဖော်နေသလိုဖြစ်တဲ့ဒီရုပ်ရှင်ကိုရိုက်ကူးမှာမဟုတ်ကြောင်းဝန်ခံထားတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ဒီရုပ်ရှင်အကြောင်းကိုသိရှိတဲ့ဟစ်တလာGreatDictatorကိုဂျာမနီနိုင်ငံမှာသာမကနာဇီအာဏာသက်ရောက်တဲ့နိုင်ငံတိုင်းမှာပြသဖို့ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။ဒါပေမဲ့ဟစ်တလာကိုယ်တိုင်တော့ဒီရုပ်ရှင်ကို(၂)ကြိမ်အထိကြည့်ခဲ့တယ်လို့သိရပြီးကြည့်နေစဉ်မှာအနည်းငယ်ရယ်ခဲ့တာကလွဲလို့ဘာဝေဖန်ချက်ကိုမှပေးခဲ့ခြင်းတော့မရှိခဲ့ပါဘူး။ဒီအတွက်ချာလီချက်ပလင်ကတော့ဟစ်တလာအနေနဲ့GreatDictatorရုပ်ရှင်အပေါ်ကိုကြည့်ခဲ့ရင်အတွေးတစ်ခုကိုတော့ရသွားမှာသေချာပါတယ်လို့ဆိုခဲ့ပေမဲ့ဟစ်တလာကတော့စစ်ဆက်တိုက်ဖို့အတွေးကိုပဲဆက်တွေးသွားခဲ့ပုံပါ။GreatDictatorဇာတ်ကားကိုရုပ်ရှင်အဖြစ်ဖန်တီးနေဆဲကာလမှာဟစ်တလာရဲ့နာဇီတပ်တွေဟာဥရောပသိမ်းစစ်ပွဲတွေကိုစတင်ခဲ့ပါတယ်။နာဇီတွေရဲ့ရက်စက်မှုတွေကိုချာလီချက်ပလင်ကိုယ်တိုင်ကြားလိုက်ရချိန်မှာတော့ဟစ်တလာနေရာကနေသရုပ်ဆောင်တဲ့သူဇာတ်ရုပ်အတွက်သူကိုယ်တိုင်တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားလာခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။နာဇီတွေအနေနဲ့ပြင်သစ်နိုင်ငံကိုကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ချိန်မှာတော့ချာလီချက်ပလင်ဟာမူလကရည်မှန်းထားတဲ့ဇာတ်ကားရဲ့အဆုံးသတ်နေရာအစားယနေ့ခေတ်အွန်လိုင်းမှာခေတ်စားနေတဲ့သူရဲ့နာမည်ကျော်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ရေးမိန့်ခွန်းကိုထည့်သွင်းပြီးအဆုံးသတ်ခဲ့ပါတယ်။ချာလီရဲ့ယင်းမိန့်ခွန်းဟာအနှစ်သာရပြည့်ဝလွန်းတာကြောင့်အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ရေဒီယိုလိုင်းတွေကနေတစ်ဆင့်ထပ်မံထုတ်လွှတ်ခဲ့ရတဲ့အထိအောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ယင်းမိန့်ခွန်းကိုရိုက်ကူးစဉ်မှာလည်းချာလီဟာမျက်တောင်မကြာခဏခပ်နေတဲ့အတွက်အတော်ကိုကြိုးစားပြီးသရုပ်ဆောင်ခဲ့ရပါတယ်။ယင်းမိန့်ခွန်းပြောခန်းကိုရိုက်ကူးစဉ်ကလည်းရုပ်ရှင်အဖွဲ့သားတွေဟာငြိမ်းချမ်းရေးအကြောင်းကိုထည့်မပြောဖို့ချာလီကိုနားချခဲ့ပါသေးတယ်။ဒါပေမဲ့ချာလီကတော့ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။ဒီအချိန်ရောက်မှာစက်အဖွဲ့သားတစ်ယောက်ကချာလီရေအဲဒီငြိမ်းချမ်းရေးစကားလုံးကပဲရုပ်ဝင်ကြေးသန်းနဲ့ချီရတာကွလို့ပြောကြားခဲ့ပြီးချာလီချက်ပလင်ကတော့ဟေ့ကောင်ဒေါ်လာ(၅)သန်းပေးပြီးဒီငြိမ်းချမ်းရေးစကားကိုမပြောခိုင်းလဲငါကတော့ပြောကိုပြောမှာကွလို့တုံ့ပြန်ခဲ့ပါတယ်။(ဒေါ်လာ၅လသန်းဆိုတာGreatDictatorဇာတ်ကားရုံတင်ပြသချိန်မှာပြန်လည်ရရှိတဲ့ဝင်ငွေကိုချာလီကရည်ညွှန်းဟန်ရပါတယ်။)စပိန်နိုင်ငံမှာတော့GreatDictatorဇာတ်ကားကို(၁၉၇၅)နောက်ပိုင်းအချိန်ရောက်မှသာပြသခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။အကြောင်းကတော့စပိန်ဟာစစ်အာဏာရှင်FrancisoFrancoရဲ့လက်အောက်ကိုရောက်ရှိနေတာကြောင့်ဖြစ်ပြီးသူသေဆုံးပြီးနောက်ပိုင်းဖြစ်တဲ့(၁၉၇၆)၊ဧပြီလမှသာရုံတင်ပြခဲ့ရပါတယ်။အီတလီမှာဆိုရင်လည်းGreatDictatorဇာတ်ကားကိုပြသခွင့်ရခဲ့တယ်ဆိုပေမဲ့ဇာတ်ကားအတွင်းကနပိုလီယံရဲ့မိန်းမပါဝင်တဲ့အခန်းတွေကိုဖြတ်တောက်ထားခဲ့ပါတယ်။အကြောင်းကတော့အာဏာရှင်မူဆိုလီနီအမျိုးသမီးမုဆိုးမဖြစ်သွားသူRacheleကိုလေးစားသောအနေနဲ့အပြစ်မရှိတဲ့အီတလီသူတစ်ဦးကိုကာကွယ်တဲ့သဘောဖြစ်ပါတယ်။(၂၀၀၂)ရောက်မှသာGreatDictatorဇာတ်ကားရဲ့အပြည့်အစုံကိုအီတလီမှာပြသခွင့်ရခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ချာလီချက်ပလင်ကယင်းဇာတ်ကားကိုသရုပ်ဆောင်ချိန်မှာဝတ်ဆင်ခဲ့ရတဲ့နာဇီယူနီဖောင်းတွေကြောင့်သူအနေနဲ့တက်ကြွပြီးရန်လိုတဲ့စိတ်ထားကိုခံစားမိခဲ့ကြောင်းနဲ့သရုပ်ဆောင်ပြီးချိန်မှာနေ့စဉ်လုပ်နေတဲ့အလုပ်ကိစ္စတွေကိုတောင်ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ဖို့ခက်ခဲကြောင်းဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ဂျာမန်ဂျူးတွေတော့DictatorဆိုတာဟာEsperantoလို့သိကြတဲ့တစ်ကမ္ဘာလုံးကဂျူးတွေသုံးတဲ့ဘာသာစကားကနေလာတယ်လို့ဆိုကြပြီးဂျူးရပ်ကွတ်တွေကဈေးဆိုင်တွေမှာသင်္ကေတအနေနဲ့ရေးသားထားလေ့ရှိကြတယ်လို့သိရပါတယ်။Esperantoဘာသာစကားကိုတော့ပိုလန်ဂျူးတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့Dr.L.L.Zamenhofဆိုသူက(၁၈၈၇)ခုနှစ်ကတီထွင်ခဲ့တာလို့သိရပါတယ်။ကမ္ဘာကျော်အမေရိကန်မင်းသားတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့DouglasFairbanksဆိုရင်လည်း(၁၉၃၉)ခုနှစ်ကဒီရုပ်ရှင်ကိုလာရောက်ကြည့်ရှုခဲ့ပြီးခွက်ထိုးခွက်လန်ရယ်မောခဲ့တဲ့အထိအကြိုက်တွေ့ခဲ့ပါတယ်။ရုပ်ရှင်ပြီးတဲ့အချိန်မှာတော့မိတ်ဆွေချာလီချက်ပလင်ကိုနှုတ်ဆက်ပြီးအိမ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ယင်းနှုတ်ဆတ်ခြင်းဟာချာလီအနေနဲ့သူမိတ်ဆွေကြီးကိုနောက်ဆုံးနှုက်ဆက်ရတာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။အကြောင်းကတော့DouglasFairbanksဟာတစ်ပတ်အကြာမှာပဲသေဆုံးသွားခဲ့လို့ဖြစ်ပါတယ်။ယင်းကာလကအမေရိကန်သမ္မတဖြစ်သူFranklinD.Rooseveltဟာဆိုရင်လည်းချာလီရဲ့နာဇီဝါဒကိုဆန့်ကျင်တဲ့GreatDictatorဇာတ်ကားရိုက်ကူးချိန်မှာဂျာမနီနဲ့ဆက်ဆံရေးတင်းမာလာကိုစိုးရွံပြီးဆက်လက်ရိုက်ကူးမှုမပြုဖို့သူရဲ့ကိုယ်ရေးအရာရှိဖြစ်တဲ့HarryHopkinsကိုစေလွှတ်ပြီးရပ်နားစေဖို့ကြံခဲ့ပေမယ့်ချာလီကတော့ငြင်းဆန်ခဲ့ပါတယ်။ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးပြီးဆုံးချိန်မှာတော့အမေရိကန်စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးDwightD.Eisenhowerကအောင်နိုင်သူမဟာမိတ်စစ်သည်တွေကိဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနဲ့GreatDictatorဇာတ်ကားကိုပြင်သစ်ဘာသာစကားနဲ့ထုတ်လွှတ်ဖို့တောင်းဆိုခဲဖူးပါတယ်။ဇာတ်ကားအတွင်းမှာပဲချာလီဟာသူရဲ့အမျိုးသမီးဖြစ်သူPauletteGoddardကိုသန့်ရှင်းရေးအလုပ်သမားခေါင်းဆောင်အဖြစ်ပါဝင်စေပြီးကြမ်းခင်းတွေကိုပြောင်လက်နေအောင်အမှန်တကယ်တိုက်ဆေးဖို့ညွှန်ကြားခဲ့ပါတယ်။GreatDictatorဇာတ်ကားကို(၁၉၃၇)လောက်ကတည်းကထုတ်ဝေခဲ့တာဖြစ်ပေမဲ့ယင်းကားထဲမှာပါသလိုနာဇီဝါဒဟာအလွန်ဆိုးကြောင်းကိုလူတွေကလက်မခံကြသေးပဲ(၁၉၄၀)ရောက်ချိန်မှသာအကျိုးအကြောင်းအမှန်ကိုသိရှိလာပြီးလူကြိုက်များလာတာဖြစ်ပါတယ်။ဇာတ်ကားရဲ့ကင်မရာနောက်ကွယ်မှာတော့ပြုလုပ်ချက်များစွာရှိခဲ့ပေမယ့်စစ်သားတွေစုရုံးကခုန်တဲ့ရိုးရာအကလိုပြကွတ်တွေကိုတော့ဇာတ်ကားအတွင်းအများအပြားဖြတ်တောက်ပစ်ခဲ့ပါတယ်။ဇာတ်ကားရဲ့အဓိကဇာတ်ပို့ဖြစ်တဲ့JackOakieဆိုရင်သင့်တော်ရာဇာတ်ရုပ်များစွာနဲ့GreatDictatorဇာတ်ကားအတွင်းပါဝင်ခဲ့ပေမဲ့နပိုလီယံဇာတ်ရုပ်နဲ့သာလူသိများပါတယ်။ဇာတ်ကားရဲ့အသံပိုင်းဆိုင်ရာမှာလိုအပ်တဲ့လေယာဉ်အသံကိုထည့်သွင်းဖို့ချာလီဟာလေယာဉ်မော်တာသံကိုနည်းမျိုးစုံနဲ့အချိန်ပေးလေ့လာခဲ့တယ်လို့သိရပြီးGreatDictatorမှာပါတဲ့လေယာဉ်မောင်းနှင်သံတွေဟာချာလီကိုယ်တိုင်လေယာဉ်ကွင်းကိုသွားရောက်ပြီးအသံဖမ်းယူခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။GreatDictatorမှာကြည့်ရှုသူတိုင်းဘဝင်ကျတဲ့အခန်းဖြစ်တဲ့ဟစ်တလာကမ္ဘာလုံးနဲ့ကတဲ့အခန်းဟာဆိုရင်(၁၉၂၈)ခုနှစ်ကာလလောက်ကတည်းကချာလီချက်ပလင်ဆော့စရာကမ္ဘာလုံးကိုအသုံးပြုကခဲ့တဲ့ကကွက်အတိုင်းသာဖြစ်ပါတယ်။GreatDictatorကိုရိုက်ကူးနေချိန်မှာအဓိကသရုပ်ဆောင်တွေဖြစ်တဲ့ချာလီချက်ပလင်နဲ့ဒေးဗစ်ရော်ဘင်ဆန်တို့ဟာဆိုရင်အမျိုးသမီးတွေသူတို့ကိုဆရာလုပ်တာကိုအတော်လက်မခံနိုင်တဲ့သူတွေဖြစ်ကြပါတယ်။ယင်းဇာတ်ကားမှာတော့ဒိုင်ယာလော့စီစဉ်သူအချို့ဟာအမျိုးသမီးတွေဖြစ်နေတာကြောင့်သူတို့(၂)ယောက်အနေနဲ့အခန်းအချို့မှာမသက်မသာအနေအထားနဲ့သရုပ်ဆောင်ခဲ့ရရှာပါတယ်။GreatDictatorဇာတ်ကားမှာပါတဲ့ဆံပင်ညှပ်ဆိုင်ကအခန်းတွေဟာဆိုရင်အသံတိတ်ရုပ်ရှင်တွေလိုပဲနှေးနှေးကွေးကွေးရိုက်ရတဲ့အခန်းတွေဖြစ်ပြီး(၁)စက္ကန့်ကိုဖလက်ကွက်(၁၆)အထိသာရိုက်ကူးခဲ့ရပါတယ်။

Cr d – Thu ta zone

Zawgyiခ်ာလီခ်က္ပလင္႐ိုက္ကူးခဲ့တဲ့ဟစ္တလာဇာတ္ကားGreatDictatorဆိုတာကေတာ့(၁၉၄၀)ခုႏွစ္ထုတ္အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးဟာသဇာတ္ျမဴး႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားႀကီးျဖစ္ၿပီးကမာၻႏိုင္ငံေရးကိုေလွာင္ေျပာင္ထားတဲ့ကမာၻေက်ာ္ဇာတ္ကားတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ယင္းဇာတ္ကားရဲ႕ဇာတ္လမ္း၊ဇာတ္ၫႊန္း၊ဒါ႐ိုက္တာ၊အဓိကသ႐ုပ္ေဆာင္အျဖစ္ပါဝင္ခဲ့သူကနာမည္ေက်ာ္ဟာသပညာရွင္ခ်ာလီခ်က္ပလင္ျဖစ္ၿပီးယင္းဇာတ္ကားမွာေတာ့ခ်ာလီကိုပုံမွန္ေတြ႕ေနက်ဟာသဇာတ္႐ုပ္နဲ႔နာဇီေခါင္းေဆာင္ဟစ္တလာေနရာကေနပါဝင္သ႐ုပ္ေဆာင္ထားတာကိုေတြ႕ရပါမယ္။ဒါအျပင္ယင္းဇာတ္ကားဟာယင္းကာလကအသံတိတ္႐ုပ္ရွင္ေတြသာေခတ္စားေနတဲ့ေဟာလီးဝုဒ္ေလာကကိုထိုးေဖာက္တဲ့သံစုံ႐ုပ္ရွင္ျဖစ္ၿပီးခ်ာလီခ်က္ပလင္အတြက္လည္းပထမဆုံးေသာမူရင္းအသံနဲ႔သ႐ုပ္ေဆာင္တဲ့႐ုပ္ရွင္အျဖစ္လည္းျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။GreatDictatorဟာ႐ိုက္ကူစဥ္ကအေမရိကန္ေဒၚလာ(၂)သန္း(ယခုခ်ိန္နဲ႔တြက္မယ္ဆိုရင္အေမရိကန္ေဒၚလာ၃၆သန္း)ကုန္က်ခဲ့ၿပီးျပန္လည္ျပသရာမွာေတာ့အေမရိကန္ေဒၚလာ(၅)သန္း(ယေန႔ေခတ္ဆိုရင္၈၉သန္းေက်ာ္ေလာက္)ျပန္လည္ရရွိခဲ့တာေၾကာင့္စီးပြားေရးအရေရာအႏုပညာအရပါေအာင္ျမင္တယ္လို႔ဆိုရပါမယ္။ဒီေနရာမွာမွ်ေဝေပးခ်င္ကေတာ့ကမာၻေက်ာ္GreatDictatorဇာတ္ကားႀကီးရဲ႕စိတ္ဝင္စားရာအေၾကာင္းအရာေတြျဖစ္ပါတယ္။GreatDictatorဟာဟစ္တလာ၊မူဆိုလီနီလိုဖက္ဆစ္နဲ႔နာဇီေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕အျငင္းပြားစရာဇာတ္လမ္းေတြကိုအက်ဥ္းခ်ဳပ္႐ိုက္ကူးတင္ျပထားတာျဖစ္ၿပီးဂ်ာမနီနဲ႔အီတလီအာဏာပိုင္ေတြအတြက္ေတာ့ေဒါသထြက္စရာႏိုင္ငံေရးလႈံေဆာ္မႈအျဖစ္သတ္မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ထူးျခားတာကေတာ့GreatDictatorကိုထုတ္လႊင့္လိုက္ခ်ိန္ကေတာ့အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ဂ်ာနီႏိုင္ငံရဲ႕ဆက္ဆံေရးဟာၿငိမ္းခ်မ္းေနဆဲကာလမွာျဖစ္ပါတယ္။GreatDictatorဟာပရိတ္သတ္ေတြရဲ႕အားေပးမႈကိုစံခ်ိန္တင္ရခဲ့တဲ့ဇာတ္ကားျဖစ္တဲ့အျပင္ဇာတ္ကားရဲ႕ဒါ႐ိုက္တာ၊ဇာတ္ၫႊန္း၊ေတးဂီတပိုင္းသာမကအဓိကသ႐ုပ္ေဆာင္အျဖစ္လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ခ်ာလီခ်က္ပလင္အတြက္လည္း႐ိုက္ခဲ့သမွ်ကားေတြအထဲမွာဝင္ေငြပိုင္းအရအေအာင္ျမင္ဆုံးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။(၁၉၉၇)ခုႏွစ္မွာေတာ့GreatDictatorဇာတ္ကားဟာဝါရွင္တန္ဒီစီမွာရွိတဲ့LibraryofCongressကေနအေမရိကန္အမ်ိဳးသား႐ုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရဲ႕အေမြအႏွစ္ဇာတ္ကားအျဖစ္ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။GreatDictatorဟာထုတ္လုပ္ေရးဆု၊အေကာင္းဆုံးသ႐ုပ္ေဆာင္ဆု၊ဇာတ္ၫႊန္းဆု၊ဇာတ္ပို႔သ႐ုပ္ေဆာင္ဆုနဲ႔ေတးဂီတဆုေတြအတြက္အေမရိကန္႐ုပ္ရွင္ေလာကရဲ႕ေအာ္စကာမွာ(၅)ေနရာအထိဇကာတင္စာရင္းမွာေ႐ြးခ်ယ္ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။(၁၉၆၄)မွာထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ခ်ာလီခ်က္ပလင္ရဲ႕ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိစာအုပ္မွာဆိုရင္သူအေနနဲ႔နာဇီဝါဒရဲ႕ဆိုးယုတ္မႈေတြကိုလက္ေတြ႕သိရွိမယ္ဆိုရင္သူတို႔ရဲ႕မွတ္တမ္းကိုပုံေဖာ္ေနသလိုျဖစ္တဲ့ဒီ႐ုပ္ရွင္ကို႐ိုက္ကူးမွာမဟုတ္ေၾကာင္းဝန္ခံထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ဒီ႐ုပ္ရွင္အေၾကာင္းကိုသိရွိတဲ့ဟစ္တလာGreatDictatorကိုဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာသာမကနာဇီအာဏာသက္ေရာက္တဲ့ႏိုင္ငံတိုင္းမွာျပသဖို႔ပိတ္ပင္ခဲ့ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ဟစ္တလာကိုယ္တိုင္ေတာ့ဒီ႐ုပ္ရွင္ကို(၂)ႀကိမ္အထိၾကည့္ခဲ့တယ္လို႔သိရၿပီးၾကည့္ေနစဥ္မွာအနည္းငယ္ရယ္ခဲ့တာကလြဲလို႔ဘာေဝဖန္ခ်က္ကိုမွေပးခဲ့ျခင္းေတာ့မရွိခဲ့ပါဘူး။ဒီအတြက္ခ်ာလီခ်က္ပလင္ကေတာ့ဟစ္တလာအေနနဲ႔GreatDictator႐ုပ္ရွင္အေပၚကိုၾကည့္ခဲ့ရင္အေတြးတစ္ခုကိုေတာ့ရသြားမွာေသခ်ာပါတယ္လို႔ဆိုခဲ့ေပမဲ့ဟစ္တလာကေတာ့စစ္ဆက္တိုက္ဖို႔အေတြးကိုပဲဆက္ေတြးသြားခဲ့ပုံပါ။GreatDictatorဇာတ္ကားကို႐ုပ္ရွင္အျဖစ္ဖန္တီးေနဆဲကာလမွာဟစ္တလာရဲ႕နာဇီတပ္ေတြဟာဥေရာပသိမ္းစစ္ပြဲေတြကိုစတင္ခဲ့ပါတယ္။နာဇီေတြရဲ႕ရက္စက္မႈေတြကိုခ်ာလီခ်က္ပလင္ကိုယ္တိုင္ၾကားလိုက္ရခ်ိန္မွာေတာ့ဟစ္တလာေနရာကေနသ႐ုပ္ေဆာင္တဲ့သူဇာတ္႐ုပ္အတြက္သူကိုယ္တိုင္တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားလာခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။နာဇီေတြအေနနဲ႔ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကိုက်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္ခ်ိန္မွာေတာ့ခ်ာလီခ်က္ပလင္ဟာမူလကရည္မွန္းထားတဲ့ဇာတ္ကားရဲ႕အဆုံးသတ္ေနရာအစားယေန႔ေခတ္အြန္လိုင္းမွာေခတ္စားေနတဲ့သူရဲ႕နာမည္ေက်ာ္အာဏာရွင္ဆန႔္က်င္တိုက္ခိုက္ေရးမိန႔္ခြန္းကိုထည့္သြင္းၿပီးအဆုံးသတ္ခဲ့ပါတယ္။ခ်ာလီရဲ႕ယင္းမိန႔္ခြန္းဟာအႏွစ္သာရျပည့္ဝလြန္းတာေၾကာင့္အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ေရဒီယိုလိုင္းေတြကေနတစ္ဆင့္ထပ္မံထုတ္လႊတ္ခဲ့ရတဲ့အထိေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ယင္းမိန႔္ခြန္းကို႐ိုက္ကူးစဥ္မွာလည္းခ်ာလီဟာမ်က္ေတာင္မၾကာခဏခပ္ေနတဲ့အတြက္အေတာ္ကိုႀကိဳးစားၿပီးသ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ရပါတယ္။ယင္းမိန႔္ခြန္းေျပာခန္းကို႐ိုက္ကူးစဥ္ကလည္း႐ုပ္ရွင္အဖြဲ႕သားေတြဟာၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေၾကာင္းကိုထည့္မေျပာဖို႔ခ်ာလီကိုနားခ်ခဲ့ပါေသးတယ္။ဒါေပမဲ့ခ်ာလီကေတာ့ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ဒီအခ်ိန္ေရာက္မွာစက္အဖြဲ႕သားတစ္ေယာက္ကခ်ာလီေရအဲဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကားလုံးကပဲ႐ုပ္ဝင္ေၾကးသန္းနဲ႔ခ်ီရတာကြလို႔ေျပာၾကားခဲ့ၿပီးခ်ာလီခ်က္ပလင္ကေတာ့ေဟ့ေကာင္ေဒၚလာ(၅)သန္းေပးၿပီးဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကားကိုမေျပာခိုင္းလဲငါကေတာ့ေျပာကိုေျပာမွာကြလို႔တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။(ေဒၚလာ၅လသန္းဆိုတာGreatDictatorဇာတ္ကား႐ုံတင္ျပသခ်ိန္မွာျပန္လည္ရရွိတဲ့ဝင္ေငြကိုခ်ာလီကရည္ၫႊန္းဟန္ရပါတယ္။)စပိန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့GreatDictatorဇာတ္ကားကို(၁၉၇၅)ေနာက္ပိုင္းအခ်ိန္ေရာက္မွသာျပသခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။အေၾကာင္းကေတာ့စပိန္ဟာစစ္အာဏာရွင္FrancisoFrancoရဲ႕လက္ေအာက္ကိုေရာက္ရွိေနတာေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီးသူေသဆုံးၿပီးေနာက္ပိုင္းျဖစ္တဲ့(၁၉၇၆)၊ဧၿပီလမွသာ႐ုံတင္ျပခဲ့ရပါတယ္။အီတလီမွာဆိုရင္လည္းGreatDictatorဇာတ္ကားကိုျပသခြင့္ရခဲ့တယ္ဆိုေပမဲ့ဇာတ္ကားအတြင္းကနပိုလီယံရဲ႕မိန္းမပါဝင္တဲ့အခန္းေတြကိုျဖတ္ေတာက္ထားခဲ့ပါတယ္။အေၾကာင္းကေတာ့အာဏာရွင္မူဆိုလီနီအမ်ိဳးသမီးမုဆိုးမျဖစ္သြားသူRacheleကိုေလးစားေသာအေနနဲ႔အျပစ္မရွိတဲ့အီတလီသူတစ္ဦးကိုကာကြယ္တဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။(၂၀၀၂)ေရာက္မွသာGreatDictatorဇာတ္ကားရဲ႕အျပည့္အစုံကိုအီတလီမွာျပသခြင့္ရခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ခ်ာလီခ်က္ပလင္ကယင္းဇာတ္ကားကိုသ႐ုပ္ေဆာင္ခ်ိန္မွာဝတ္ဆင္ခဲ့ရတဲ့နာဇီယူနီေဖာင္းေတြေၾကာင့္သူအေနနဲ႔တက္ႂကြၿပီးရန္လိုတဲ့စိတ္ထားကိုခံစားမိခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔သ႐ုပ္ေဆာင္ၿပီးခ်ိန္မွာေန႔စဥ္လုပ္ေနတဲ့အလုပ္ကိစၥေတြကိုေတာင္ျပန္လည္လုပ္ကိုင္ဖို႔ခက္ခဲေၾကာင္းဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။ဂ်ာမန္ဂ်ဴးေတြေတာ့DictatorဆိုတာဟာEsperantoလို႔သိၾကတဲ့တစ္ကမာၻလုံးကဂ်ဴးေတြသုံးတဲ့ဘာသာစကားကေနလာတယ္လို႔ဆိုၾကၿပီးဂ်ဴးရပ္ကြတ္ေတြကေဈးဆိုင္ေတြမွာသေကၤတအေနနဲ႔ေရးသားထားေလ့ရွိၾကတယ္လို႔သိရပါတယ္။Esperantoဘာသာစကားကိုေတာ့ပိုလန္ဂ်ဴးတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့Dr.L.L.Zamenhofဆိုသူက(၁၈၈၇)ခုႏွစ္ကတီထြင္ခဲ့တာလို႔သိရပါတယ္။ကမာၻေက်ာ္အေမရိကန္မင္းသားတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့DouglasFairbanksဆိုရင္လည္း(၁၉၃၉)ခုႏွစ္ကဒီ႐ုပ္ရွင္ကိုလာေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့ၿပီးခြက္ထိုးခြက္လန္ရယ္ေမာခဲ့တဲ့အထိအႀကိဳက္ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။႐ုပ္ရွင္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့မိတ္ေဆြခ်ာလီခ်က္ပလင္ကိုႏႈတ္ဆက္ၿပီးအိမ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ယင္းႏႈတ္ဆတ္ျခင္းဟာခ်ာလီအေနနဲ႔သူမိတ္ေဆြႀကီးကိုေနာက္ဆုံးႏႈက္ဆက္ရတာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။အေၾကာင္းကေတာ့DouglasFairbanksဟာတစ္ပတ္အၾကာမွာပဲေသဆုံးသြားခဲ့လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ယင္းကာလကအေမရိကန္သမၼတျဖစ္သူFranklinD.Rooseveltဟာဆိုရင္လည္းခ်ာလီရဲ႕နာဇီဝါဒကိုဆန႔္က်င္တဲ့GreatDictatorဇာတ္ကား႐ိုက္ကူးခ်ိန္မွာဂ်ာမနီနဲ႔ဆက္ဆံေရးတင္းမာလာကိုစိုး႐ြံၿပီးဆက္လက္႐ိုက္ကူးမႈမျပဳဖို႔သူရဲ႕ကိုယ္ေရးအရာရွိျဖစ္တဲ့HarryHopkinsကိုေစလႊတ္ၿပီးရပ္နားေစဖို႔ႀကံခဲ့ေပမယ့္ခ်ာလီကေတာ့ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးၿပီးဆုံးခ်ိန္မွာေတာ့အေမရိကန္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးDwightD.Eisenhowerကေအာင္ႏိုင္သူမဟာမိတ္စစ္သည္ေတြကိဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔GreatDictatorဇာတ္ကားကိုျပင္သစ္ဘာသာစကားနဲ႔ထုတ္လႊတ္ဖို႔ေတာင္းဆိုခဲဖူးပါတယ္။ဇာတ္ကားအတြင္းမွာပဲခ်ာလီဟာသူရဲ႕အမ်ိဳးသမီးျဖစ္သူPauletteGoddardကိုသန႔္ရွင္းေရးအလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ပါဝင္ေစၿပီးၾကမ္းခင္းေတြကိုေျပာင္လက္ေနေအာင္အမွန္တကယ္တိုက္ေဆးဖို႔ၫႊန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။GreatDictatorဇာတ္ကားကို(၁၉၃၇)ေလာက္ကတည္းကထုတ္ေဝခဲ့တာျဖစ္ေပမဲ့ယင္းကားထဲမွာပါသလိုနာဇီဝါဒဟာအလြန္ဆိုးေၾကာင္းကိုလူေတြကလက္မခံၾကေသးပဲ(၁၉၄၀)ေရာက္ခ်ိန္မွသာအက်ိဳးအေၾကာင္းအမွန္ကိုသိရွိလာၿပီးလူႀကိဳက္မ်ားလာတာျဖစ္ပါတယ္။ဇာတ္ကားရဲ႕ကင္မရာေနာက္ကြယ္မွာေတာ့ျပဳလုပ္ခ်က္မ်ားစြာရွိခဲ့ေပမယ့္စစ္သားေတြစု႐ုံးကခုန္တဲ့႐ိုးရာအကလိုျပကြတ္ေတြကိုေတာ့ဇာတ္ကားအတြင္းအမ်ားအျပားျဖတ္ေတာက္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ဇာတ္ကားရဲ႕အဓိကဇာတ္ပို႔ျဖစ္တဲ့JackOakieဆိုရင္သင့္ေတာ္ရာဇာတ္႐ုပ္မ်ားစြာနဲ႔GreatDictatorဇာတ္ကားအတြင္းပါဝင္ခဲ့ေပမဲ့နပိုလီယံဇာတ္႐ုပ္နဲ႔သာလူသိမ်ားပါတယ္။ဇာတ္ကားရဲ႕အသံပိုင္းဆိုင္ရာမွာလိုအပ္တဲ့ေလယာဥ္အသံကိုထည့္သြင္းဖို႔ခ်ာလီဟာေလယာဥ္ေမာ္တာသံကိုနည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔အခ်ိန္ေပးေလ့လာခဲ့တယ္လို႔သိရၿပီးGreatDictatorမွာပါတဲ့ေလယာဥ္ေမာင္းႏွင္သံေတြဟာခ်ာလီကိုယ္တိုင္ေလယာဥ္ကြင္းကိုသြားေရာက္ၿပီးအသံဖမ္းယူခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။GreatDictatorမွာၾကည့္ရႈသူတိုင္းဘဝင္က်တဲ့အခန္းျဖစ္တဲ့ဟစ္တလာကမာၻလုံးနဲ႔ကတဲ့အခန္းဟာဆိုရင္(၁၉၂၈)ခုႏွစ္ကာလေလာက္ကတည္းကခ်ာလီခ်က္ပလင္ေဆာ့စရာကမာၻလုံးကိုအသုံးျပဳကခဲ့တဲ့ကကြက္အတိုင္းသာျဖစ္ပါတယ္။GreatDictatorကို႐ိုက္ကူးေနခ်ိန္မွာအဓိကသ႐ုပ္ေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ခ်ာလီခ်က္ပလင္နဲ႔ေဒးဗစ္ေရာ္ဘင္ဆန္တို႔ဟာဆိုရင္အမ်ိဳးသမီးေတြသူတို႔ကိုဆရာလုပ္တာကိုအေတာ္လက္မခံႏိုင္တဲ့သူေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ယင္းဇာတ္ကားမွာေတာ့ဒိုင္ယာေလာ့စီစဥ္သူအခ်ိဳ႕ဟာအမ်ိဳးသမီးေတြျဖစ္ေနတာေၾကာင့္သူတို႔(၂)ေယာက္အေနနဲ႔အခန္းအခ်ိဳ႕မွာမသက္မသာအေနအထားနဲ႔သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ရရွာပါတယ္။GreatDictatorဇာတ္ကားမွာပါတဲ့ဆံပင္ညႇပ္ဆိုင္ကအခန္းေတြဟာဆိုရင္အသံတိတ္႐ုပ္ရွင္ေတြလိုပဲေႏွးေႏွးေကြးေကြး႐ိုက္ရတဲ့အခန္းေတြျဖစ္ၿပီး(၁)စကၠန႔္ကိုဖလက္ကြက္(၁၆)အထိသာ႐ိုက္ကူးခဲ့ရပါတယ္။#Thutazone